Spis treści:
- Badanie kału - po co się wykonuje?
- Jak się przygotować do badania kału?
- Metody badania kału
- Badanie kału - wyniki
- Badanie kału - cena
Badanie kału - po co się wykonuje?
Badanie kału to badanie diagnostyczne, które służy przede wszystkim do wykrywania chorób układu pokarmowego. Wykorzystuje się w nim próbkę stolca, którą poddaje się testom bakteriologicznym, immunologicznym, chemicznym lub mikroskopowym. Kał może być oceniany pod kątem obecności fragmentów pasożytów, ich jaj lub larw, ale też krwi utajonej, leukocytów, enzymów trzustkowych lub bakterii i wirusów. Analizowana jest też konsystencja, kształt oraz zapach kału, ponieważ każda cecha może zawierać informacje o stanie zdrowia danej osoby.
Czytaj też: Badanie na krew utajoną w kale
Badanie kału ma główne zastosowanie w diagnostyce chorób pasożytniczych. Jednak jest też zalecane w podejrzeniu chorób trzustki, żołądka, jelit, infekcji bakteryjnych i wirusowych układu pokarmowego oraz zaburzeń wchłaniania pokarmów. Dlatego lekarz może zlecić pobranie i zbadanie próbki stolca, gdy pojawiły się krwawienia z odbytu, naprzemienne zaparcia i biegunki i inne dolegliwości ze strony układu.
Badanie kału jest także potrzebne do pracy osobom, które mają kontakt z żywnością, np. pracownikom gastronomii, kierowcom czy magazynierom.
W kierunku jakich pasożytów bada się kał?
Badanie kału wykonuje się w przypadku podejrzenia zakażenia: pierwotniakami przewodu pokarmowego (giardia, ameba jelitowa), glistą ludzką, owsikiem, niektórymi gatunkami tasiemca (tasiemiec nieuzbrojony, tasiemiec uzbrojony, bruzdogłowiec szeroki), przywrami (schistosoma, motylica wątrobowa), węgorkiem jelitowym czy tęgoryjcem dwunastnicy.
Jak się przygotować do badania kału?
Badanie kału powinno być wykonane przed rozpoczęciem leczenia. Aby wynik był miarodajny, badanie należy powtórzyć 3 razy w odstępach 3-4 dni.
Do badania kału stosuje się czysty i suchy pojemnik plastikowy ze szczelnie zakręcaną nakrętką (można kupić w aptece). Potrzebna jest ilość grudki stolca wielkości orzecha lub 1-2 ml płynnego stolca.
Najlepiej, jeśli badanie zostanie przeprowadzone jak najszybciej po pobraniu próbki. W sytuacji, gdy jest to niemożliwe, pobrany materiał należy przechowywać w temperaturze 2-8ºC (w lodówce), ale nie dłużej niż 24 godziny. Kału do badania nie wolno zamrażać i odmrażać.
Metody badania kału
Istnieją różne metody badania kału. Badanie makroskopowe ma na celu poszukiwanie całych robaków lub ich dużych fragmentów. Wykorzystywane jest np. w diagnostyce owsicy czy glistnicy oraz zakażeniach niektórymi tasiemcami.
Techniki mikroskopowe obejmują: wykonanie preparatów z rozmazów, metody zagęszczania kału. Pozwalają wykryć różne formy rozwojowe parazytów np. jaja robaków, cysty i trofozoity pierwotniaków.
Tak zwana larwoskopia to izolowanie i hodowla larw ( np. węgorka jelitowego).
Metody immunologiczne umożliwiają wykrycie antygenów powierzchniowych lub koproantygenów pasożyta. Mogą być również używane bardziej skomplikowane metody molekularne, które ujawniają DNA np. entameby czy Cryptosporidium.
Badanie kału na pasożyty – wyniki
Wyniki badania kału otrzymuje się na ogół po 2-3 dniach. Wyjątkowo można uzyskać je szybciej (w ciągu 24 godzin) w przypadku badań w kierunku owsików lub giardii.
Wynik dodatni badania będzie potwierdzał rozpoznanie. Niestety badanie kału na pasożyty wykrywa tylko ok. 1/3 inwazji. Z tego powodu wynik ujemny bywa wątpliwy i nie wyklucza on całkowicie choroby pasożytniczej. Możliwe jest, że liczba organizmów pasożytujących w ciele człowieka jest za mała, aby wykryć je w kale.
Często w przypadku wątpliwości, zleca się powtórzenia badania lub wykonanie innych, dodatkowych.
Badanie kału - cena
Cena badania kału zależy od tego, w jakim kierunku jest ono wykonywane. Jeśli zlecił je lekarz w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, to jest bezpłatne. Analizę można wykonać również prywatnie: koszt waha się od 15-35 zł za proste badanie na pasożyty, do ok. 200 zł za badanie enzymów w kale w kierunku zmian nowotworowych.
Więcej na podobny temat:
Jak prawidłowo oddać mocz do badania? Wyjaśnia specjalista urolog
Niedobór witaminy B12 – objawy, przyczyny i leczenie
Cholesterol normy wiekowe: cholesterol całkowity, HDL, LDL i trójglicerydy
Albumina – wskazania do badania, normy, cena
Rektoskopia – wskazania, opis badania, powikłania, cena
Kolonoskopia – przygotowanie do badania, cena, wskazania
CA 125 – badanie markera nowotworowego (cena, zastosowanie, skuteczność)
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
