Rak jajnika w początkowym okresie przebiega bezobjawowo. I tutaj pojawia się problem, ponieważ tzw. „początkowy okres” może trwać bardzo długo. Tak długo, aż guz osiągnie rozmiary nawet do 10 cm. Oznacza to, że łatwo przegapić moment, kiedy nowotwór jest we wczesnym stadium i nadaje się do całkowitego wyleczenia.
Pierwsze objawy, jakie zgłaszają pacjentki to ból w podbrzuszu (o różnym nasileniu), powiększenie brzuch, krwawienia międzymiesięczne (wynikające z ucisku lub nacieku na macicę lub pochwę) oraz inne objawy miejscowe związane z fizycznym uciskiem guza na okoliczne struktury (parcie an mocz, zaparcia).
Zobacz też: Rak szyjki macicy - jak rozpoznać?
Predyspozycje genetyczne – badania molekularne
Istnieje grupa kobiet, u których rak jajnika obserwuje się częściej. Są to przypadki rodzinnego występowania tego nowotworu. U kobiet tych wykryto mutację genetyczną odpowiedzialną za zwiększoną skłonność do zapadania na ten typ nowotworu. Mutacje te dotyczą genów BRCA1 i BRCA2. Można je znaleźć za pomocą badań molekularnych tj. PCR.
Markery nowotworowe w raku jajnika
Markerami badanymi w diagnostyce nowotworów jajnika są: CA-125, beta-HCG oraz rzadziej CA 19-9 oraz AFP (alfafetoproteina).
Antygen nowotworowy CA 125 fizjologicznie wytwarzany jest prze komórki nabłonka wyściełającego jamy ciała płodu, u dorosłych szczątkowa produkcja zachowana jest przez komórki prawidłowego nabłonka otrzewnej, opłucnej, osierdzia, endometrium, śluzówki szyjki macicy oraz jajowodów. Norma dla dorosłego człowieka mieści się w granicy: 0-35 U/ml.
W raku jajnika CA 125 osiąga ogromne wartości nawet do 500 U/ml. Marker CA 125 wykazuje zależność od nasilenia procesu chorobowego, co jest wykorzystywane w kontroli przebiegu i skuteczności leczenia. W I i II stopniu zaawansowania raka jajnika CA 125 wzrasta u 50-70% chorych, natomiast w III i IV stopniu zaawansowania wzrost wskaźnika notuje się u 85-100% chorych.
Wzrost CA 125 nie przekraczający 200 U/ml spotyka się także u kobiet w ciąży oraz w innych dolegliwościach, tj. chorobach autoimmunologicznych, w stanach zapalnych wątroby, czy chorobach trzustki.
Marker nowotworowy beta-HCG naturalnie jest wydzielany przez komórki syncytiotrofoblastyczne łożyska. HCG jest dimerem (cząsteczką zbudowaną z dwóch elementów) składającym się z podjednostki alfa i beta. W badaniu wykorzystuje się przeciwciała skierowane przeciwko antygenowym fragmentom cząsteczki HCG.
Prawidłowe wartości u dorosłego człowieka wynoszą do 5 IU/l, natomiast dla kobiet w okresie pomenaopauzalnym – 10 IU/l. Podwyższone wartości beta HCG spotyka się fizjologicznie w ciąży oraz w nowotworach wywodzących się z komórek zarodkowych tj.: złośliwy nabłoniak kosmówkowy jądra lub jajnika, zaśniad groniasty, nasieniak.
Stężenie HCG jest proporcjonalne do wielkości guza. Monitorowanie stężenia HCG ma najlepsze znaczenie diagnostyczne po chemioterapii, jako skuteczna metoda kontroli efektywności leczenia oraz wczesnego wykrywania wznowy.
Zobacz też: Jakie są typy raka jajnika?
Ostateczna diagnoza
Końcowe pewne rozpoznanie może być postawione wyłącznie na podstawie badania wycinka histopatologicznego pobranego w czasie operacji wycięcia guza jajnika o nieznanym charakterze.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
